بررسی تاثیر رقم گلابی برسطح تعادل جمعیت پسیل گلابی (Cacopsylla pyricola (Foerster)) در شرایط طبیعی

پسیل گلابی، Cacopsylla pyricola (Foerster)، آفت کلیدی درختان گلابی در ایران است. یکی از فرآیندهای تنظیم کننده جمعیت هر حشره حول محور تعادل، اثرات گیاه میزبان است. بر این اساس، تاثیر رقم گیاه روی سطح تعادل جمعیت پسیل گلابی در سه رقم گلابی شاه‌میوه، سبری و کوشیا بررسی شد. آزمایشی در چهار تکرار در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با تراکم‌های 2، 4، 8، 16و 32 جفت حشره کامل (نر و ماده) انجام شد. دو مدل جمعیتی هسل و ریکر روی داده‌های به دست آمده برازش و مدل مینیمم انتخاب شد. با استفاده از مدل برتر، منحنی فراخوانی جمعیت ترسیم و سطح تعادل جمعیت پسیل گلابی برای هر رقم محاسبه شد. همچنین پایداری تعادل جمعیت محاسبه و پیش‌بینی تغییرات درازمدت جمعیت، با استفاده از شبیه سازی کامپیوتری مدل برتر برای 100 نسل آینده ترسیم شد. نتایج نشان داد که مدل ریکر داده‌های جمعیت پسیل را روی هر سه رقم گلابی به خوبی برازش کرد. جمعیت پسیل روی هر سه رقم عکس‌العمل وابسته به انبوهی نشان داد. اندازه تعادل جمعیت پسیل گلابی در ارقام مختلف گلابی بیش از 36% اختلاف نشان داد. تعادل پیش بینی شده در طبیعت روی رقم شاه‌میوه ناپایدار و روی دو رقم سبری و کوشیا پایدار بود. شبیه سازی کامپیوتری نیز نشان داد جمعیت پسیل گلابی در درازمدت روی رقم شاه‌میوه حالت نوسانی و روی دو رقم سبری و کوشیا حالت پایدار و خطی دارد. تاثیر نیروی رو به بالای گیاه میزبان روی شدت و دوره نوسانات جمعیت پسیل گلابی بحث شده است.